Policia e Azerbajxhanit arreston, keqtrajton dhe abuzon aktivistët për të drejtat LGBTQI+

Më 23 maj, aktivistë të të drejtave LGBTQI+ dhe pjesëtarë të komunitetit transgjinorë u arrestuan në Baku të Azerbajxhanit. Ky artikull shqyrton ngjarjet rreth arrestimeve, keqtrajtimet që aktivistët përjetuan në paraburgun policor, dhe hedh dritë më gjerësisht mbi situatën rreth të drejtave të njeriut për komunitetin LGBTQI+ në Azerbajxhan.

Më 23 maj, aktivistët LGBTQI+ në Baku të Azerbajxhanit, u mblodhën për të protestuar kundër arrestimeve të fundit të disa pjesëtarëve të komunitetit trans. Arrestimet ndodhën më 22 maj pas konfrontimeve mes policisë dhe tre grave trans në lagjen Khatai të Bakus, pamje të cilat u kapën në videot që qarkulluan gjerësisht nëpër media sociale. Në këto pamje, gratë trans shihen duke u ndaluar nga policia pas një zënke me to në publik. Sipas një deklarate të dhënë për Meydan TV nga një aktivisteve trans, incidenti rrodhi nga mosrespektimi dhe poshtërimi i nderit dhe dinjitetit të grave trans nga policia.

Ditën tjetër, më 24 maj, për të kërkuar lirimin e pjesëtarëve të arrestuar të komunitetit, komuniteti trans dhe aktivistët që mbrojnë të drejtat LGBTQI+, u mblodhën përpara Departamentit të 37-të të Policisë në Baku. Në mesin e protestuesve ishin Ali Malikov dhe Javid Nabiyev nga Aleanca Nafas LGBTI e Azerbajxhanit. Ata ishin aty për të treguar solidaritet me komunitetin, si dhe për të vëzhguar situatën dhe dokumentimin, e edhe për të ofruar ndihmë kur të ishte e nevojshme.

Tronditës ishte fakti që edhe këta aktivistë më pas u arrestuan nga policia. Zëdhënësi i Ministrisë së Brendshme të Azerbajxhanit tha për MeydanTV se, gjithsej shtatë persona u arrestuan në protestë, duke shtuar se dy persona të tjerë veçse ishin arrestuar fillimisht më 22 maj.

Sipas Aleancës Nafas LGBTI në Azerbajxhan, aktivistët e të drejtave LGBTQI+, Javid Nabiyev, Ali Malikov dhe dy individë tjerë të paidentifikuar, u dërguan në departamentin e policisë në pranga. Dëshmitarët e pranishëm në vendngjarje raportuan se Javid Nabijev u përball me vështirësi gjatë procesit dhe provat në video dëshmuan përdorimin e forcës nga policia gjatë arrestimit të tyre.

Pasi u mbajtën në paraburgim për gati 18 orë, ata u sollën në Gjykatën e Qarkut në Khatai në mesditën e 24 majit. Aktivistët u liruan nga gjykata. Ali Malikov u gjobit me 70 AZN (30€) sipas nenit 510 për huliganizëm të vogël, ndërsa Javid Nabiyev u gjobit me 300 AZN (165€) sipas nenit 206 për konsum personal të paautorizuar të narkotikëve.

Në postimin e tyre në Twitter, Malikov zbuloi se gjatë arrestimit të tyre pati kontakt fizik, kërcënime dhe mbyllje në një dhomë të vogël e të ngushtë pa ajër. Ata treguan praninë e dy individëve të tjerë – Aleksandra dhe Shabnam, ku ndaj njërit prej këtyre individëve ka pasur edhe abuzim seksual.

Edhe pse aktivistët Malikov dhe Javid Nabijev u gjobitën, dhe faktikisht u liruan në sallën e gjyqit, ata nuk u lëshuan menjëherë. Në vend të lirimit, i kthyen me forcë në dhomën e ngushtë e të vogël ku i kishin mbajtur. Policia dyshohet se i ka përplasur dhe goditur ata, duke përkeqësuar dhe më tej situatën shqetësuese. Malikov rrëfeu me lot në sy torturat që duruan bashkë me të burgosurit e tjerë gjatë gjithë ditës.

Policia në vazhdim liroi Aliun dhe Javidin, ndërsa të tjerët i mbajti në arrest për 15 ditë administrative më shumë. Policia i solli personat e liruar ballë për ballë me ata që ishin akoma në arrest, mesa duket me synimin për të traumatizuar të dyja palët. Malikov e interpretoi këtë veprim si një përpjekje të qëllimshme për të mbjellur frikë dhe shqetësim.

Në një postim të tij në Instagram, Javid Nabiyev gjithashtu ka zbuluar një rrëfim rrëqethës të keqtrajtimit dhe abuzimit të bërë nga duart e policisë së Azerbajxhanit. Ai foli për përvojat e tij personale të diskriminimit dhe dhunës, duke hedhur dritë mbi paragjykimet sistematike me të cilat përballet komuniteti LGBTQI+ në vend.

Ai ka përshkruar një natë makthi të kaluar në paraburgun policor, të shënuar nga trajtimi poshtërues dhe çnjerëzor i policisë. Ndër përvojat shqetësuese që ai tregoi ishin dëshmitarë të oficerëve të policisë që përdornin peceta për të shmangur prekjen e të njëjtave sipërfaqe si personat LGBTQI+, pastaj vëzhgimin e një ngjarjeje ku një oficer policie u sulmua nga oficerët e tjerë duke e detyruar atë të dëshmonte pafajësinë e vet duke demonstruar fizikisht mungesën e një brisku të fshehur nën gjuhën e tij.

Javid Nabiyev theksoi më tej shkeljen e të drejtave të tij, pasi atë e nënshtruan në teste mjekësore pa urdhër gjykate, bazuar vetëm në besimin e gabuar se të qenit LGBTQI+ e bën njeriun burim sëmundjesh. Ai u vu në pranga sikur të kishte kryer një krim të rëndë dhe u ekspozua e parakalua si objekt talljeje brenda departamentit të policisë. Është edhe më tronditës fakti se oficerët e policisë i bënë foto dhe video aktivistit për t’i ndarë me miqtë e tyre, duke u mburrur me arrestimin e personave LGBTQI+.

Trajtimi i komunitetit LGBTQI+ në Azerbajxhan ka tërhequr kritika në skenën ndërkombëtare. Edicioni i fundit i ILGA-Europe’s Rainbow Map and Index, (Hartës dhe Indeksit Rainbow të ILGA-Europe), i cili vlerëson të drejtat LGBTQI+ në të gjithë Evropën, e renditi Azerbajxhanin në fund të listës me një rezultat prej vetëm 2%. Në rishikimin e tyre vjetor, të publikuar në muajin shkurt, rreth situatës së të drejtave të njeriut për personat lezbike, homoseksualë, biseksualë, trans dhe interseks në Azerbajxhan për vitin 2022, ILGA-Europe theksoi nevojën për përmirësimin e masave ligjore dhe politike për të mbrojtur të drejtat LGBTQI+ në vend.

Mos harroni, është e rëndësishme të respektohet dhe ndiqet çdo udhëzim ose rekomandim i dhënë nga aktivistët dhe organizatat lokale brenda Azerbajxhanit për të siguruar që veprimet e ndërmarra të përputhen me strategjitë dhe prioritetet e tyre. Me këtë virtyt në mendje, aktivistët e Azerbajxhanit i bëjnë thirrje komunitetit ndërkombëtar të bashkohet në solidaritet duke:

– U bërë thirrje autoriteteve të Azerbajxhanit të kryejnë një hetim të shpejtë, të pavarur dhe të paanshëm për përdorim jashtë mase të forcës dhe keqtrajtimit nga policia, si dhe t’i mbajnë përgjegjës fajtorët përmes proceseve gjyqësore të drejta dhe transparente;

– Ndarë informacione rreth arrestimeve dhe keqtrajtimeve të aktivistëve LGBTQI+ në Azerbajxhan me rrjetet tuaja ose institucionet e ndërlidhura përmes kanaleve të ndryshme, si mediave sociale, platformave online dhe rrjeteve të komunitetit. Ju mund t’i referoheni llogarive të mediave sociale të Aleancës Nafas LGBTI Azerbajxhani Nafas (LGBTI Azerbaijan Alliance) dhe Minoritetet në Azerbajxhan (Minority Azerbaijan), që të qëndroni të informuar për zhvillimet në vazhdim.

– Kontaktuar përfaqësuesit e pushtetit vendor, ambasadorët ose konsullatat dhe të shprehni shqetësimet tuaja për situatën në Azerbajxhan. Inkurajojini ata të ngrenë çështjen me qeverinë e Azerbajxhanit dhe të avokojnë për mbrojtjen e të drejtave LGBTQI+.