Shqipëria mes 50 kombeve që nënshkruajnë Deklaratën Globale që thërret për të drejtat interseks
Dhjetëra vende po i bëjnë thirrje Kombeve të Bashkuara të mbrojnë të drejtat interseks, duke përfshirë edhe Shqipërinë. Por pavarësisht thirrjeve për çlirim interseks në një shkallë globale, situata mbetet e zymtë.
Të hënën, mbi 50 vende nënshkruan një deklaratë duke i bërë thirrje Këshillit të Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Njeriut (UNHRC) të miratojë “masa konkrete për të luftuar praktikat e dëmshme, dhunën dhe diskriminimin bazuar në karakteristikat e seksit”. Kjo përfshin njerëzit interseks, një grup që nënshkruesit thanë se ende përballen me diskriminim në pothuajse të gjitha sferat e jetës, përfshirë arsimin, kujdesin shëndetësor, punësimin dhe qasjen në shërbimet publike.
“Për të adresuar këto sfida, ekziston një nevojë urgjente për të luftuar diskriminimin në bazë të karakteristikave të seksit dhe adresimin e shkaqeve të tij rrënjësore, të tilla si stereotipet gjinore, përhapja e informacionit të pasaktë, stigma, tabuja dhe patologjizimi,” thuhet ndër të tjera në deklaratën me tetë paragrafe, e kryesuar nga ambasadorja austriake në OKB, Elisabeth Tichy-Fisslberger. “Për këto arsye, ekziston gjithashtu një nevojë e qartë për të rritur ndërgjegjësimin për të drejtat e njeriut të personave interseks.”
Përveç Shqipërisë, Mali i Zi dhe Maqedonia e Veriut janë vendet tjera të rajonit të cilët e kanë nënshkruar deklaratën.
Deklarata theksoi rëndësinë e mbrojtjes së njerëzve interseks nga dhuna dhe sigurimin që njerëzit interseks të mbrohen sipas ligjeve të krimit të urrejtjes. Deklarata gjithashtu avokoi për “masa për të mbrojtur autonominë e fëmijëve dhe të rriturve interseks dhe të drejtat e tyre për shëndetin dhe integritetin fizik dhe mendor në mënyrë që ata të jetojnë pa dhunë dhe praktika të dëmshme”.
“Operacionet mjekësore të panevojshme, trajtimet hormonale dhe procedurat e tjera invasive ose të pakthyeshme mjekësore jo vitale pa pëlqimin e tyre paraprak, të plotë dhe të informuar janë të dëmshme për gëzimin e plotë të të drejtave të njeriut të personave interseks”, thuhet në deklaratë.
Deklarata përfundon me një thirrje për t’u siguruar të rinjve interseks që janë detyruar t’i nënshtrohen një operacioni për të korrigjuar gjoja anatominë e tyre – shumë prej të cilëve kanë qenë foshnje në kohën e procedurës – “me qasje në ilaçe”. Deklarata gjithashtu u bën thirrje shteteve anëtare të OKB -së që të ndryshojnë ligjet diskriminuese që synojnë njerëzit interseks, dhe që UNHRC të bëj më mirë punën e tyre në adresimin e dhunës kundër anëtarëve të komunitetit.
Në kohën e publikimit, vende si India, Meksika, Namibia, Afrika e Jugut dhe Ukraina ishin bashkuar me ShBA-në në nënshkrimin e lutjes. Mungonin kombe si Kina, Hungaria dhe Polonia, secila prej të cilave është përballur me kritika muajt e fundit për targetimin e komuniteteve të tyre lokale LGBTQ+.
Pavarësisht miratimit të deklaratës, SHBA mbetet shumë prapa në dhënien e autonomisë trupore ndaj njerëzve interseks. Shumë nga numri rekord i ligjeve që synojnë të rinjtë trans të paraqitur në legjislaturat shtetërore këtë vit gjithashtu dëmtojnë të rinjtë interseks, siç u raportua më parë nga ata. Megjithëse këto ligje pretendojnë të mbrojnë fëmijët nga vendimet e pakthyeshme mjekësore, procedura të tilla përjashtohen nëse ato kryhen tek fëmijët “të lindur me një çrregullim gjenetik të verifikueshëm nga ana mjekësore të zhvillimit seksual”.
Të paktën 33 ligje në 17 shtete përmbajnë gjuhë të ngjashme që lejon mjekët të operojnë fëmijë interseks.
Nga ana tjetër, asnjë shtet nuk ka miratuar ndonjëherë një ligj që kërkon që mjekët të vonojnë kujdesin derisa një pacient të jetë mjaft i vjetër për të kuptuar ndikimin e vendimit. Ligjet shtetërore që do të mbronin të rinjtë interseks nga operacionet jo konsensuse “të tilla si zvogëlimi i klitorit tek foshnjat janë rrëzuar herë pas here nga dollarët e lobimit mjekësor”, tha aktivisti interseks Hans Lindahl, ish -drejtori i komunikimit i organizatës kombëtare të avokatisë interseks interACT.
Ndërsa Lindahl pranoi se deklarata e OKB -së është “e rëndësishme”, edukatori i pavarur interseks vuri në dukje se është “saktësisht i njëjtë me të tjerët që kanë ardhur më parë”. 34 shtete kombëtare dënuan operacionet interseks të panevojshme mjekësore mbi fëmijët në seancën e vitit të kaluar të UNHCR, me pak rezultate.
“[Institucionet mjekësore] duhet të dëgjojnë njerëzit interseks – dhe OKB -në – dhe të ndalojnë boshatinë për “të dhëna” mbi atë që mbi 50 kombe tashmë e dinë se janë shkelje të qarta,” shtoi Lindahl.
Ndërsa nuk ka as ligje federale që ndalojnë ndërhyrjet interseks tek të rinjtë, një vrull është krijuar në shtete si Kalifornia, ku Senatori i Shtetit Scott Wiener ka prezantuar Ligjin e Senatit 225. Nëse nënshkruhet në ligj, legjislacioni do të ndalojë “operacione korrigjuese” deri në moshën gjashtë vjeç.
Miratimi i një ndalimi të tillë në SHBA nuk do të ishte pa precedent. Katër kombe kanë ndaluar operacionet interseks jo konsensuese tek foshnjat, përfshirë edhe Shqipërinë, Maltën, Kilin, dhe së fundmi, Gjermaninë. Por edhe ndalimi gjerman është kritikuar gjerësisht për kufizimin e qëllimit të tij vetëm për fëmijët që kanë një “çrregullim të zhvillimit seksual” të diagnostikuar, duke i lënë të rinjtë e pa diagnostikuar ende të prekshëm.
